USG połówkowe – co trzeba wiedzieć o USG II trymestru?

USG połówkowe stanowi istotny element monitorowania zdrowia płodu w trakcie ciąży. Znajomość tego na czym polega i jakich może dostarczyć informacji, jest bardzo ważna dla każdej przyszłej mamy. Warto też zaznaczyć, że to jedno z obowiązkowych badań, którym poddają się ciężarne.

Zapamiętaj!

• USG połówkowe to badanie przeprowadzane w drugim trymestrze ciąży.
• Jego celem jest ocena rozwoju anatomicznego płodu.
• Jest to metoda nieinwazyjna, która pozwala na wizualizację różnych tkanek i narządów w organizmie matki za pomocą fal ultradźwiękowych.
• Procedura trwa od 30 do 45 minut, jest całkowicie bezpieczna i bezbolesna.

Czym jest badanie USG?

Zanim wyjaśnimy, czym jest USG połówkowe (co to za badanie), warto ogólnie nakreślić istotę tej procedury. Niektóre kobiety mogą obawiać się, że zaszkodzi ono płodowi. Strach wynika jednak z niewiedzy, dlatego chcemy obalić największe mity.

Jest to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która wykorzystuje fale ultradźwiękowe do tworzenia obrazów wnętrza organizmu. Są one wysyłane w głąb ciała za pomocą specjalnego aparatu i odbijane od struktur wewnętrznych. Pozwala to na wizualizację różnych tkanek i narządów. Można wymienić wiele zalet badania USG, ale najważniejsze to bezbolesność i bezpieczeństwo procedury. Nie wykorzystuje też promieniowania rentgenowskiego!

Zastosowanie tej metody jest szerokie: od oceny narządów wewnętrznych, przez monitorowanie rozwoju płodu w trakcie ciąży, aż po diagnozowanie schorzeń stawów czy mięśni. W medycynie jest to jedno z najbardziej uniwersalnych i dostępnych narzędzi diagnostycznych. W krótkim czasie dostarcza lekarzom cennych informacji o stanie zdrowia pacjenta.

Kiedy przeprowadza się badania USG w ciąży?

USG jest nieodłącznym elementem monitorowania przebiegu ciąży i oceny rozwoju płodu. Przyjmuje się, że jeśli nie ma powikłań, ciężarna powinna wykonać przynajmniej trzy takie badania: 

• pierwsze badanie przeprowadza się zazwyczaj między 11. a 14. tygodniem ciąży. Pozwala ono na potwierdzenie ciąży, a także określenie liczby płodów. W trakcie badania lekarz ocenia rytm serca płodu oraz ryzyko wystąpienia niektórych wad genetycznych (np. zespołu Downa). Służy do tego ocena przezierności karkowej i uwidocznienie kości nosowej;
• USG II trymestru (połówkowe USG) skupia się na dokładnej ocenie anatomicznej płodu. Należy do najważniejszych badań prenatalnych;
• ostatnie badanie, USG III trymestru, przewidziane jest na okres między 28. a 33. tygodniem i pozwala na ocenę wzrostu i dojrzałości płodu, czy położenia łożyska.

Każde z tych badań ma swoje specyficzne cele. Dostarcza lekarzom ważnych informacji, dzięki którym mogą śledzić prawidłowy rozwój ciąży oraz zdrowie przyszłej mamy i jej dziecka.

Badanie USG połówkowe, kiedy ciężarna powinna je wykonać?

Jedno z najważniejszych pytań dotyczących prenatalnego połówkowego USG ciąży brzmi – kiedy trzeba je wykonać? Mówiąc ogólnie, wykonanie USG połówkowego powinno mieć miejsce w połowie ciąży. Zaleca się przeprowadzenie tego badania między 18. a 22. tygodniem ciąży. Jednak dokładny wiek ciąży, w którym zostanie wykonane, zależy od indywidualnych potrzeb oraz zaleceń lekarza prowadzącego.

W 20. tygodniu ciąży USG połówkowe daje obraz struktur anatomicznych płodu, które są już dobrze rozwinięte. Natomiast w 21. tygodniu ciąży USG połówkowe może dostarczyć dodatkowych informacji, zwłaszcza jeśli wcześniejsze badanie nie było jednoznaczne. Czy możliwe jest połówkowe badanie USG w ciąży jeszcze późniejszej? Czy można spotkać USG połówkowe w 23. tygodniu ciąży lub USG połówkowe w 24. tygodniu ciąży? Warto pamiętać, że im wcześniej zostanie przeprowadzone, tym więcej czasu będzie na ewentualne dodatkowe badania i konsultacje. Dlatego 22. tydzień ciąży to najlepszy moment na USG prenatalne połówkowe.

Na czym polega USG połówkowe i jaki jest jego cel?

USG połówkowe to jedno z najważniejszych badań, którym kobieta poddaje się w okresie ciąży. Jego celem jest ocena anatomiczna płodu. Podczas procedury USG lekarz monitoruje serce, nerki, mózg oraz kończyny. Dzięki temu badaniu można wykryć ewentualne nieprawidłowości lub wady wrodzone. Specjalista ocenia także m.in. długość kości, budowę ciała płodu oraz ilość płynu owodniowego. Jest to również czas, gdy można określić płeć dziecka.

USG połówkowe, co sprawdza?

Jak wspomniano wcześniej, USG połówkowe w ciąży ocenia rozwój nienarodzonego dziecka i może służyć do diagnostyki ryzyka wystąpienia wad wrodzonych. Badane parametry to:

• masa ciała oraz wiek płodu;
• w obrębie głowy: jej obwód, rozmiar, kształt, struktury mózgu (np. szerokość móżdżka, ilość płynu mózgowo-rdzeniowego), struktury twarzy;
• w obrębie szyi: obecność wola tarczycowego oraz grubość fałdu karkowego;
• serce i płuca (wady serca to najczęściej występujące wady wrodzone, dlatego warto wykluczyć je na wczesnym etapie ciąży);
• w obrębie brzucha: obwód, wygląd pępowiny, pęcherza moczowego, nerek, wątroby i żołądka;
• kręgosłup: USG połówkowe pozwala wykryć jego rozszczep (wada wiąże się z niedoborem kwasu foliowego) – USG najłatwiej przeprowadzić, jeśli dziecko się do badania obróci plecami;
• kończyny: długość kości udowe i ramiennej, można również policzyć palce rąk i stóp;
• narządy rodne: sprawdzenie czy nie występują niezróżnicowane narządy płciowe lub guzy;
• łożysko i poziom płynu owodniowego, co pozwoli w przybliżeniu określić termin porodu.

Często równolegle z USG ciąży połówkowym wykonuje się badanie transwaginalne. To jedyny sposób, by określić długość szyjki macicy i wykluczyć ryzyko porodu przedwczesnego.

Jakie wady płodu pozwala wykryć badanie USG połówkowe?

USG połówkowe, co wykrywa badanie? Przede wszystkim dostarcza informacji o anatomicznej budowie płodu. Dzięki temu można wykryć ewentualne wady wrodzone oraz ocenić ryzyko wad genetycznych. Pewne zmiany w budowie struktur mogą wskazywać np. na zespół Downa lub Edwarda. Wśród rodzajów wad rozpoznawanych w USG połówkowym są również wspomniane wcześniej wady serca i rozszczep kręgosłupa.

Należy jednak pamiętać, że diagnoza opiera się na subiektywnej ocenie lekarza. Dlatego warto zdecydować się na kolejne badania – na przykład testy genetyczne. Jeśli i w tym przypadku wyniki będą niepokojące, wtedy trzeba rozważyć inwazyjne badania prenatalne.

Jak wygląda badanie połówkowe?

Wiele kobiet szuka informacji o USG połówkowym: jak się wykonuje, jak wygląda? Podczas badania kobieta leży na specjalnej leżance a lekarz nakłada na brzuch żel umożliwiający lepsze przewodzenie fal ultradźwiękowych. Głowicą ultrasonograficzną skanuje brzuch w poszukiwaniu różnych struktur płodu. Może mocniej docisnąć urządzenie do powłok brzusznych, by uzyskać lepszy obraz. Nie powinno to wywoływać bólu – ewentualnie lekki dyskomfort. Cała procedura trwa od 30 do 45 minut. Po jej zakończeniu lekarz omawia z pacjentką wyniki i ewentualne dalsze kroki diagnostyczne lub leczenie.

USG połówkowe, o co pytać lekarza?

Wizyta w gabinecie lekarskim to moment na zadanie nurtujących pytań. Na pewno warto zapytać o struktury anatomiczne dziecka. Można również poznać przybliżony termin porodu, a także umówić się na kolejne badanie USG. Trzeba pamiętać, że USG połówkowe to badanie, które pozwala już określić płeć. Dlatego rodzice również o to mogą zapytać swojego lekarza.

Czy do badania USG połówkowego trzeba się przygotowywać?

Co jeszcze warto wiedzieć o USG połówkowym? Przygotowanie do niego nie wymaga specjalnych działań ze strony pacjentki. Najlepiej zadbać przede wszystkim o swobodę – w tym celu trzeba ubrać się wygodnie, by można było łatwo odsłonić brzuch. Można również opróżnić pęcherz, chociaż nie jest wymagane (o ile w planach nie ma USG przezpochwowego). Tego dnia nie trzeba także rezygnować z posiłków czy ich ograniczać.

USG połówkowe 3D oraz USG połówkowe 4D

USG połówkowe 3D oraz 4D to nowoczesne techniki badania ultrasonograficznego, wykorzystująca trójwymiarowy obraz w celu dokładniejszej oceny struktur anatomicznych płodu. W przeciwieństwie do tradycyjnego USG technika umożliwia uzyskanie trójwymiarowych rekonstrukcji, które prezentują zarysy oraz kształty poszczególnych struktur, takich jak twarz, ręce czy stopy płodu. To badanie jest szczególnie cenne w diagnostyce niektórych wad wrodzonych oraz w ocenie pewnych szczegółów anatomii, które mogą być trudne do oceny w standardowym USG.

Ponadto bardziej zaawansowane USG połówkowe dostarcza obrazów, które są nie tylko wartościowe diagnostycznie. Pozwalają przyszłym rodzicom na „spotkanie” twarzą w twarz z własnym dzieckiem jeszcze przed jego narodzinami. Choć technologie 3D i 4 D dostarczają bardziej szczegółowych obrazów, podstawowe informacje na temat zdrowia i rozwoju płodu wciąż pochodzą z tradycyjnego badania USG połówkowego.

USG połówkowe, cena badania

Kolejna ważna kwestia to koszt USG połówkowego. Czy to badanie jest płatne, czy jednak istnieje możliwość refundacji? Mamy dobrą wiadomość – USG połówkowe na NFZ należy się każdej ciężarnej. Jest to bowiem jedno z badań znajdujących się w koszyku świadczeń refundowanych. Kiedy trzeba płacić za procedurę? Dodatkowe koszty generuje między innymi:

• korzystanie z technologii 3D lub 4D;
• chęć skorzystania ze sprzętu wysokiej klasy w prywatnej placówce (nie każdy szpital lub przychodnia może go zaoferować).

Inne badania prenatalne, które warto wykonać w ciąży

W trakcie ciąży, poza USG, przyszłe mamy mogą poddać się różnym nieinwazyjnym badaniom prenatalnym. Ich celem jest ocena stanu zdrowia płodu:

• wszystkim pacjentkom zaleca się wykonanie testu PAPP-A;
• test potrójny;
• test zintegrowany;
• genetyczne badanie NIPT, które wykonywane jest na próbce krwi matki – najdokładniejszy w tej grupie jest test NIFTY Pro.

USG połówkowe to najważniejsze badanie wykonywane w czasie ciąży. Ma na celu monitorowanie zdrowia i rozwoju płodu. Stanowi nieinwazyjną procedurę, która poprzez fale ultradźwiękowe pozwala uzyskać obrazy wnętrza organizmu matki i rozwijającego się dziecka. Podczas USG połówkowego lekarz dokładnie ocenia anatomiczną budowę płodu, takie jak serce, mózg, kończyny i inne narządy. Dzięki temu można wykryć ewentualne wady wrodzone lub nieprawidłowości.