Trzeci trymestr ciąży – przygotowanie do porodu i najczęstsze dolegliwości

Trzeci trymestr zaczyna się niepostrzeżenie, a wraz z nim pojawia się wiele zmian w twoim ciele. Dowiedz się, jakie dolegliwości mogą pojawić się w tym czasie i czym jest ten okres dla twojego maleństwa.

Najważniejsze informacje

• Trzeci trymestr ciąży rozpoczyna się od 28. tygodnia ciąży i trwa do około 40. tygodnia ciąży, chociaż dokładny termin porodu może być kwestią indywidualną
• W trzecim trymestrze ciało kobiety ulega znacznym zmianom, z czym wiążą się różne dolegliwości.‍
• Badania prenatalne w trzecim trymestrze (USG, testy krwi, kardiotokografia czy badania położnicze) są niezwykle ważne. Pozwalają monitorować zdrowie matki i płodu oraz przygotować się do zbliżającego się porodu.

Kiedy zaczyna się trzeci trymestr ciąży?

Zastanawiasz się, od kiedy zaczyna się trzeci trymestr ciąży? Ostatni trymestr ciąży to okres od 28. do końca 40. tygodnia ciąży, choć termin porodu może ułożyć się indywidualnie dla każdej kobiety. Ten trymestr ciąży charakteryzuje się najszybszym wzrostem i rozwojem płodu. 

W trzecim trymestrze płód osiąga ostateczną masę i dojrzewa wiele jego narządów, tak by mógł funkcjonować poza łonem matki. Zmienia się również ciało kobiety – macica osiąga swoje maksymalne rozmiary, co może prowadzić do różnego rodzaju dolegliwości, choćby bólu pleców czy trudności w oddychaniu. Wiele kobiet uważa ten okres za najtrudniejszy ze względu na fizyczne i emocjonalne wyzwania, ale jednocześnie to czas pełen wyczekiwania i radości związanej z nadchodzącym przyjściem na świat nowego członka rodziny.

Zmiany i dolegliwości w trzecim trymestrze ciąży – nie tylko ból kręgosłupa

Wiesz już, od kiedy trzeci trymestr ciąży się zaczyna, warto zatem przeczytać, jakie zmiany go charakteryzują. W III trymestrze ciąży ciało przystępuje do ostatecznych przygotowań przed porodem. W tym okresie wiele przyszłych mam doświadcza różnych dolegliwości oraz wyraźnych zmian fizycznych. Piersi przyszłej mamy mogą stać się większe i cięższe, jako że przygotowują się do karmienia piersią. W miarę wzrostu macicy i nacisku na przeponę ciężarna może odczuwać trudności w oddychaniu. Warto wiedzieć, że macica osiąga swoją maksymalną wielkość i sięga nawet do dolnych żeber.

Obrzęki i zmiany w krążeniu

Trzeci trymestr ciąży – dolegliwości w tym czasie mogą różnić się nieco od wcześniejszych. Ostatni trymestr przynieść ze sobą obrzęki, szczególnie w nogach. Jest to efekt ucisku rosnącej macicy na naczynia krwionośne i zatrzymywania wody w organizmie. Pomocne mogą być zimne okłady, uniesienie nóg oraz unikanie długiego stania w jednym miejscu. Z kolei zmiany w krążeniu mogą prowadzić do uczucia zawrotów głowy czy częstszego oddychania. Warto dbać o odpowiednią pozycję ciała i często odpoczywać.

Narastający ciężar brzucha

Z każdym tygodniem ciąży trzeci trymestr przynosi coraz większy ciężar rosnącego brzuszka. Możesz odczuwać ciągnięcie w jego dolnej części oraz ból w okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Ustabilizowanie brzucha specjalnym pasem ciążowym i unikanie nagłych ruchów może przynieść ulgę.

Inne dolegliwości 

W trzecim trymestrze ciąży objawami, które mogą utrudnić życie ciężarnej, mogą okazać się:

• ból pleców – wzrastająca masa ciała i przesunięcie środka ciężkości mogą powodować ból kręgosłupa;
• zgaga – zwiększający się nacisk macicy na żołądek może powodować zgagę w przełyku;
• ból miednicy – rozszerzające się kości miednicy to potencjalne źródło dyskomfortu lub bólu;
• ból brzucha – trzeci trymestr może przynieść ból brzucha przyszłej mamy. W razie wątpliwości warto jednak skonsultować się z lekarzem lub położną;
• skurcze nóg – niekiedy w trzecim trymestrze pojawiają się bolesne skurcze nóg;
• skurcze przepowiadające – to łagodne skurcze, które są naturalnym sposobem przygotowywania organizmu do porodu. Mogą być mylone z prawdziwymi skurczami porodowymi;
• częste oddawanie moczu – w miarę nacisku rosnącej macicy na pęcherz możesz odczuwać potrzebę częstszego oddawania moczu;
• bezsenność – z powodu dyskomfortu, niepokoju lub częstego oddawania moczu wiele kobiet ma trudności z zasypianiem;
• mdłości – trzeci trymestr ciąży może oznaczać powrót tej nieprzyjemnej dolegliwości. Dzieje się tak, dlatego że wraz z rozrostem macicy rosnący płód wywiera większy nacisk na żołądek i inne narządy wewnętrzne. Niektórzy eksperci sądzą, że ponowne pojawienie się mdłości może być związane ze zmianami hormonalnymi, które zachodzą w ciele pod koniec ciąży.

Badania prenatalne w trzecim trymestrze

Badania prenatalne w trzecim trymestrze ciąży są niezwykle ważne, ponieważ pomagają monitorować zdrowie matki i dziecka, przygotowujących się do porodu. Warto mieć świadomość, że w trzecim trymestrze standardowo nie wykonuje się już badań genetycznych takich jak test Nifty Pro (ze względu na ograniczony czas na podjęcie decyzji na podstawie wyników). Oto niektóre z typowych badań, które zwykle są wykonywane w trzecim trymestrze.

Badania USG

• USG trzeciego trymestru – to badanie pozwala ocenić wzrost, rozwój i położenie dziecka. Można również zobaczyć, gdzie znajduje się łożysko, ocenić ilość płynu owodniowego i sprawdzić, czy nie ma żadnych nieprawidłowości;
• dopplerowska sonografia naczyń pępowinowych – służy do oceny przepływu krwi między matką a dzieckiem, szczególnie jeśli istnieją obawy o zdrowie dziecka.

Badanie krwi

• test na cukrzycę ciążową – wykonywany, jeśli wcześniejsze badanie wskazywało na podwyższony poziom cukru;
• morfologia krwi – pozwala ocenić poziom hemoglobiny i ewentualne ryzyko anemii;
• badanie na obecność antyciał – u kobiet z grupą krwi Rh minus. Jeśli krew matki zawiera antyciała, które mogą zaatakować krew dziecka, konieczne może być podanie immunoglobuliny Rh. 

Testy moczu

Sprawdzenie, czy nie ma białka ani bakterii, co mogłoby wskazywać na infekcje dróg moczowych lub stan przedrzucawkowy.

Badania ciśnienia krwi

Wysokie ciśnienie krwi może wskazywać na ryzyko stanu przedrzucawkowego.

Kardiotokografia (KTG)

Mierzy aktywność serca dziecka i skurcze macicy, pomagając monitorować samopoczucie płodu.

Badania położnicze

Lekarz może ocenić położenie dziecka w miednicy (czy jest skierowane główką w dół), elastyczność szyjki macicy, jej skracanie się i rozwieranie, co jest przygotowaniem do porodu.

Samopoczucie w 3. trymestrze ciąży

Trzeci trymestr ciąży to czas, kiedy wiele kobiet odczuwa większe zmęczenie. To naturalne – ciało pracuje przecież na dwa organizmy! Gdy zbliża się koniec ciąży, należy zadbać o odpowiednią ilość snu, a także krótkie drzemki w ciągu dnia, które pomogą ci zregenerować siły.

Emocje i oczekiwanie

Zbliżający się termin porodu, czyli tzw. ostatnia prosta, może wywołać mieszankę emocji: od radości po lęk. Warto rozmawiać o swoich uczuciach z partnerem, rodziną czy przyjaciółmi. Można także poszukać wsparcia w grupach dla przyszłych mam, gdzie wiele kobiet dzieli się podobnymi doświadczeniami.

Dbanie o siebie przed porodem

Regularne wizyty u ginekologa w trzecim trymestrze ciąży są kluczowe. W tym czasie lekarz będzie monitorował rozwój płodu, sprawdzał położenie łożyska i oceniał stan twojego zdrowia.

Aktywność fizyczna

Czy niedługo przed porodem można wykonywać ćwiczenia? Trzeci trymestr ciąży to bardzo dobry czas na aktywność fizyczną! Ćwiczenia w tej fazie ciąży mogą przynieść ulgę w dolegliwościach i pomóc w przygotowaniu do porodu. Ćwiczenia oddechowe i rozciągające oraz spacery to doskonały sposób na poprawę samopoczucia.

Odpoczynek i relaks

W trzecim trymestrze warto znaleźć czas dla siebie. Relaks, medytacja czy kąpiele mogą pomóc w złagodzeniu stresu i napięcia związanego ze zbliżającym się porodem.

3 trymestr dieta

3 trymestr ciąży co jeść? W tym zaawansowanym etapie ciąży kluczowe jest dostarczanie organizmowi odpowiednich składników odżywczych, które wspierają rozwój dziecka i przygotowują ciało matki do porodu. Warto skupić się na spożywaniu pokarmów bogatych w białko, takie jak chude mięso, ryby, jaja i rośliny strączkowe, które pomagają w budowie tkanek płodu.

Niezbędne są także produkty zawierające wapń, jak mleko, jogurty i sery, aby wspierać rozwój kości i zębów dziecka.

W trzecim trymestrze ważne jest również spożywanie odpowiedniej ilości błonnika z warzyw, owoców i pełnoziarnistych produktów zbożowych, co pomaga zapobiegać zaparciom, które są częstą dolegliwością w ciąży. Należy również dbać o właściwe nawodnienie, pijąc co najmniej 8 szklanek wody dziennie.

Kwas foliowy, żelazo i witamina D pozostają istotne dla zdrowia matki i dziecka, dlatego warto sięgać po zielone warzywa liściaste, orzechy, oraz wzbogacane płatki śniadaniowe. Unikaj żywności wysoko przetworzonej, nadmiaru soli, cukru i tłuszczów trans, aby wspierać zdrowy przebieg ciąży i dobre samopoczucie. Regularne spożywanie małych, zbilansowanych posiłków co kilka godzin pomoże utrzymać poziom energii i zapobiegać zgadze oraz nadmiernemu przyrostowi masy ciała.

Jadłospis w ciąży 3 trymestr

Oto przykładowy jadłospis diety w 3 trymestrze na jeden dzień, który dostarcza niezbędnych składników odżywczych wspierających zdrowie matki i rozwój dziecka:

Śniadanie

• Owsianka z owocami i orzechami: Gotuj płatki owsiane na mleku lub wodzie, dodaj świeże owoce, takie jak jagody, banan lub truskawki, i posyp orzechami włoskimi lub migdałami. Taki posiłek dostarczy błonnika, białka i zdrowych tłuszczów.

Drugie śniadanie

• Jogurt naturalny z dodatkiem owoców i miodu: Jogurt naturalny bogaty w wapń, z dodatkiem świeżych owoców, takich jak kiwi, brzoskwinia lub jabłko, oraz łyżką miodu. To lekka przekąska bogata w probiotyki i witaminy.

Obiad

• Grillowana pierś z kurczaka z warzywami i kaszą bulgur: Pierś z kurczaka przyprawiona ziołami, grillowana na oliwie z oliwek, podawana z gotowanymi na parze warzywami, takimi jak brokuły, marchewka i cukinia, oraz porcją kaszy bulgur. Obiad dostarcza białka, witamin i błonnika.

Podwieczorek

• Sałatka z awokado, pomidorami, ogórkiem i jajkiem na twardo: Sałatka bogata w zdrowe tłuszcze z awokado, białko z jajka i mnóstwo witamin z warzyw. Doprawiona oliwą z oliwek, sokiem z cytryny, solą i pieprzem.

Kolacja

• Zupa krem z dyni z grzankami pełnoziarnistymi: Zupa z dyni, cebuli, czosnku i bulionu warzywnego, zblendowana na krem i podana z grzankami z pełnoziarnistego chleba. To lekki, ale sycący posiłek bogaty w witaminę A i błonnik.

Przekąski w ciągu dnia

• Garść orzechów, suszonych owoców lub świeże warzywa pokrojone w słupki (marchew, seler naciowy).

Napoje

• Woda mineralna, herbatki ziołowe (np. mięta, rumianek), oraz świeżo wyciskane soki owocowe lub warzywne bez dodatku cukru.

Ten przykładowy jadłospis jest bogaty w białko, witaminy, minerały i błonnik, wspierając zdrowie matki i rozwój dziecka w trzecim trymestrze ciąży. Można go modyfikować w zależności od indywidualnych preferencji i ewentualnych zaleceń dietetycznych od lekarza.

‍

Ostatnie miesiące w ciąży – podsumowanie

Podsumowując, trzeci trymestr ciąży to wyjątkowy i intensywny okres dla przyszłej mamy. Zbliżający się moment, kiedy będzie rodzić, sprawia, że kobieta doświadcza mieszanki emocji. Uciskający ciężar rosnącego brzuszka i objawy ciąży takie jak zgaga czy twardy brzuch, mogą sprawiać dyskomfort. Jednak siłę i motywację daje świadomość, że te niełatwe chwile są częścią przygotowania do jednego z najważniejszych momentów w życiu. Kluczem do przejścia przez ten okres jest wsparcie bliskich, odpowiedni odpoczynek i dbanie o swoje zdrowie. Niech ten czas będzie pełen wyczekiwania, radości, refleksji i przygotuje przyszłą mamę do najważniejszej roli w jej życiu.